Ο Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος: Ο «Αλιεύς των Ανθρώπων»
Του Κυριάκου Διαμαντόπουλου – ΙΕΡΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τιμά η Ορθόδοξη Εκκλησία τη μνήμη του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου στις 30 Νοεμβρίου. Η ζωή, το κήρυγμα και το Μαρτύριό του αποτελούν έναν φάρο πίστης, ζήλου και αφοσίωσης στον Χριστό, ενώ η παρουσία του στον Ελλαδικό χώρο τον συνδέει άρρηκτα με την ίδρυση της Εκκλησίας μας.
Η Κλήση: Από Ψαράς σε «Αλιέα Ανθρώπων»
Ο Άγιος Ανδρέας καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και ήταν αδελφός του Αποστόλου Πέτρου. Το προσωνύμιο «Πρωτόκλητος» το έλαβε διότι ήταν ο πρώτος από τους μαθητές που κάλεσε ο Κύριος Ιησούς Χριστός να Τον ακολουθήσει.
Αρχικά, ο Ανδρέας ήταν μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Όταν ο Πρόδρομος έδειξε τον Ιησού λέγοντας «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», ο Ανδρέας, μαζί με τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή, ακολούθησαν αμέσως τον Ιησού. Μάλιστα, ο Ανδρέας έτρεξε να βρει τον αδελφό του, τον Σίμωνα Πέτρο, και να του αναγγείλει τη χαρμόσυνη είδηση: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν»!
Το επάγγελμα του ιδίου και του αδελφού του ήταν του ψαρά. Όταν ο Χριστός τους κάλεσε οριστικά, τους υποσχέθηκε: «Δεῦτε ὀπίσω μου, καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. δ΄, 19). Άφησαν αμέσως τα δίχτυα τους και ακολούθησαν Εκείνον που έμελλε να αλλάξει τον κόσμο.
Ο Απόστολος των Ελλήνων και το Μαρτύριο
Μετά την Πεντηκοστή και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, ο Άγιος Ανδρέας έλαβε με κλήρο να κηρύξει το Ευαγγέλιο σε περιοχές όπως η Βιθυνία, ο Εύξεινος Πόντος, το Βυζάντιο (όπου εγκατέστησε τον πρώτο Επίσκοπο, τον Απόστολο Στάχυ), η Θράκη, η Μακεδονία και η Ήπειρος.
Η αποστολική του δράση τον οδήγησε μέχρι την Αχαΐα, στην πόλη της Πάτρας, την οποία τίμησε με το Μαρτύριό του. Το κήρυγμά του, ενισχυμένο από Θαύματα, συγκλόνισε την Πάτρα. Ο ανθύπατος Αιγεάτης, εξοργισμένος από την πίστη της συζύγου του Μαξιμίλλας στον Χριστό, διέταξε τη σύλληψη και τη Σταύρωση του Αποστόλου.
Ο Άγιος Ανδρέας Μαρτύρησε σε έναν Σταυρό σχήματος «Χ» (γνωστό ως Ανδρέικος Σταυρός), τον οποίο ο ίδιος δέχτηκε με χαρά και προθυμία, βλέποντάς τον ως την κλίμακα προς τον Ουρανό. Η μνήμη του τιμάται στην Πάτρα με τον περικαλλή Ιερό Ναό του Πολιούχου, όπου φυλάσσεται η Τιμία Κάρα του.
Προστάτης Άγιος και ποιοι τον θεωρούν Προστάτη τους
Ο Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, λόγω της ζωής και της δράσης του, θεωρείται Προστάτης Άγιος σε διάφορες ομάδες πιστών:
- Πολιούχος Πατρών: Είναι ο κατ’ εξοχήν Πολιούχος της πόλης της Πάτρας, όπου μαρτύρησε.
- Ιδρυτής Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως: Θεωρείται ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου/Κωνσταντινουπόλεως, και γι’ αυτό ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι διάδοχος του Αποστολικού του θρόνου.
- Προστάτης των Ψαράδων: Ως πρώην ψαράς, που κλήθηκε να γίνει «ψαράς ανθρώπων», η Χάρη του επικαλείται από τους ψαράδες και τα πληρώματα μικρών πλοίων, ιδιαίτερα σε παραθαλάσσιες περιοχές.
- Προστάτης των Γεωργών: Η λαϊκή παράδοση σε ορισμένα μέρη τον θεωρεί επίσης Προστάτη των γεωργών.
- Προστάτης Κατά της Πανούκλας: Αναφέρεται και ως διώκτης της πανούκλας και άλλων λοιμωδών νόσων.
Ο Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος μάς καλεί να μιμηθούμε τη δική του ανδρεία (όπως υποδηλώνει και το όνομά του) στην πίστη, αφήνοντας πίσω μας τα «δίχτυα» των βιοτικών μεριμνών και ακολουθώντας με ζήλο την κλήση του Χριστού. Η μνήμη του είναι μια πρόσκληση για ιεραποστολικό φρόνημα και θυσιαστική αγάπη.
