Η εορτή του Προφήτη Ηλία στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
Την Παρασκευή, 20 Ιουλίου / 2 Αυγούστου 2024, εορτάστηκε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η μνήμη του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου.
Τη μέρα αυτή όπως αναφέρει το Πατριαρχείο η Εκκλησία αντλεί εκ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και τιμά τον Προφήτη Ηλία ως ερημικό και ασκητικό, ζηλωτή των δικαιωμάτων του Θεού, αγωνιζόμενο για τα δικαιώματα Αυτού και ποιητή πολλών θαυμάτων. ‘Οπως αναφέρει σύντομα αλλά περιεκτικά το Ωρολόγιο Συναξάριό του και το Απολυτίκιον αυτού είναι: «ο ένσαρκος άγγελος των προφητών η κρηπίς, ο δεύτερος πρόδρομος της παρουσίας Χριστού», ο αναληφθείς με άρμα πυρός στον ουρανό και εκείνος που απέστειλε μέσω της μηλωτής του διπλή την χάρη του στον Ελισσαίο.
Η μνήμη του Προφήτη Ηλία γιορτάστηκε στην φερώνυμη Ιερά Μονή, η οποία βρίσκεται μεταξύ Ιεροσολύμων και Βηθλεέμ.
Στη Ιερά Μονη τελέσθηκε Εσπερινός αφ’ εσπέρας από τον Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, συλλειτουργούντων του Αρχιμανδρίτου π. Βαρθολομαίου, των εφημερίων του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου και του Ιεροδιακόνου π. Δοσιθέου.
Το πρωί, τελέσθηκε πανηγυρική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος της Α.Θ.Μ. Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, συλλειτουργούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, και των Σεβασμιωτάτων Αρχιεπισκόπων Θαβωρίου κ. Μεθοδίου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου και Πέλλης κ. Φιλουμένου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων κυρίως της ενορίας του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, ψάλλοντος του Ιεροδιακόνου π. Συμεών δεξιά ελληνιστί και βοηθούντων των μοναχών του Αγίου Σάββα και της χορωδίας του Αγίου Ιακώβου υπό τον κ. Ριμό Κάμαρ αριστερά αραβιστί, με τη συμπροσευχή του Πνευματικού της Ιεράς Μονής Αγίου Σάββα Αρχιμανδρίτου π. Ευδοκίμου, με την παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου, μαζί με προσευχόμενους ενορίτες του Αγίου Ιακώβου και Αραβοφώνων και Ρωσοφώνων πιστών από τα Ιεροσολύμων, την Βηθλεέμ και άλλων πόλεων της περιοχής.
Στο Κοινωνικόν της Θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε τον θείο λόγο ως έπεται:
«Ηλίας άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρείς και μήνας έξ· και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής», (Ιακ. 5, 17-18), λέγει ο Απόστολος Ιάκωβος.
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Η χάρις του αγίου Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου συνήγαγε πάντας ημάς σήμερον εν τώ ιερώ τούτω τόπω, ίνα ευχαριστιακώς εορτάσωμεν την μνήμην της εις ουρανούς πυρφόρου αναβάσεως αυτού.
Κατά τον Συναξαριστήν αυτού, ο ένδοξος Ηλίας προεφήτευσεν έτη είκοσι πέντε· προέλαβε δε την έλευσιν του Χριστού έτη οκτακόσια έξ και δέκα. Ούτός εστιν Ηλίας, ο πύρ εξ ουρανού τρίτον κατενέγκας και τον υετόν τη ιδία γλώσση βαστάσας και νεκρούς εγείρας και πεντήκοντα δισσούς καταφλέξας και εν όρει Χωρήβ τον Θεόν ιδών ως ανθρώπω δυνατόν ην ιδείν. Και τον Ιορδάνην τη μηλωτή σχίσας και εις ουρανούς εν άρματι πυρός αναληφθείς και εν τη Μεταμορφώσει μετά Μωϋσέως εν τώ όρει Θαβώρ τώ Χριστώ παραστάς.
Κατά δε την μαρτυρίαν των Ευαγγελιστών, «τούς προφήτας και Αποστόλους εξελέγξατο και απέστειλεν ο Θεός (Πρβλ. Λουκ. 11,49), ίνα διακονήσουν το σχέδιον της Αυτού Οικονομίας, τουτέστιν το μέγα μυστήριον της σωτηρίας του ανθρώπου. Τοιούτος διάκονος του σχεδίου του Θεού ανεδείχθη ο θεσπέσιος ημών Προφήτης Ηλίας, ο οποίος διεκρίνετο διά τον υπερβάλλοντα ένθεον αυτού ζήλον και την δικαιοσύνην αυτού.
Διό και ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, αναφερόμενος εις την δύναμιν της προσευχής, η οποία βασίζεται επί της πίστεως και συνοδεύεται υπό της πίστεως υποβάλλει ως παράδειγμα τον προφήτην Ηλίαν, ο οποίος ην άνθρωπος ομοιοπαθής λέγων: «εξομολογείσθε αλλήλοις τα παραπτώματα και εύχεθε υπέρ αλλήλων, όπως ιαθήτε. Πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργουμένη», (Ιακ. 5, 16-17). Τούτο εγένετο φανερόν εις τον δίκαιον άνθρωπον του Θεού Ηλίαν τον Θεσβίτην, ο οποίος ήκουσε φωνήν Κυρίου «καί είπεν αυτώ· εξελεύση αύριον και στήση ενώπιον Κυρίου εν τώ όρει· ιδού παρελεύσεται Κύριος, και ιδού πνεύμα μέγα κραταιόν διαλύον όρη και συντρίβον πέτρας ενώπιον Κυρίου, ουκ εν τώ πνεύματι Κύριος· και μετά το πνεύμα συσσεισμός, ουκ εν τώ συσσεισμώ Κύριος· και μετά τον συσσειμόν πύρ, ουκ εν τώ πυρί Κύριος· και μετά το πύρ φωνή αύρας λεπτής, κακεί Κύριος. και εγένετο ως ήκουσεν Ηλιού, και επεκάλυψε το πρόσωπον αυτού εν τη μηλωτή αυτού και εξήλθε και έστη υπό σπήλαιον·», (Γ΄ Βασιλειών 19, 11-13).
Ιδού, αγαπητοί μού αδελφοί, ο τρόπος της εμφανίσεως του Θεού αλλά και ο τρόπος ανταποκρίσεως Αυτού εις τον δίκαιον και πιστόν άνθρωπον αυτού αφ’ ενός· αλλά και ο τρόπος του δικαίου, δηλονότι του Προφήτου Ηλιού, ο οποίος από φόβον και σεβασμόν επεκάλυψε το πρόσωπον αυτού αφ’ ετέρου. Η δε φωνή της λεπτής αύρας αποτελεί το σύμβολον της απείρου αγάπης του Θεού, ο Οποίος δεν θέλει τον θρίαμβον του κακού ούτε τον θάνατον του αμαρτωλού, αλλά την μετάνοιαν αυτού. «Ουκ ελήλυθα καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν», (Λουκ. 5,32), λέγει Κύριος. Ερμηνεύων τον Κυριακόν τούτον λόγον ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι ενταύθα ο Χριστός εννοεί ότι «ου γάρ ώστε αμαρτωλούς μείναι παραγενόμην, αλλ’ ώστε μεταβαλέσθαι και γενέσθαι βελτίους».
Εις το ερώτημα ποίος είναι ο δίκαιος; Ο ψαλμωδός λέγει: «ο πορευόμενος άμωμος και εργαζόμενος δικαιοσύνην, λαλών αλήθειαν εν καρδία αυτού, ός ουκ εδόλωσεν εν γλώσση αυτού, ουδέ εποίησε τώ πλησίον αυτού κακόν και ονειδισμόν ουκ έλαβεν επί τοις έγγιστα αυτού», (Ψαλμ. 14,2-3). Με άλλα λόγια, δίκαιος είναι ο εφαρμόζων όλας τας εντολάς του Θεού. «Δεί ου μόνον ποιείν την δικαίαν πράξιν, αλλά και από διαθέσεως δικαίας, εργάζεσθαι κατά το «δικαίως το δίκαιον διώξη» (Δευτερον. 16,20), λέγει ο Μέγας Βασίλειος. «Ούτω ποιείσθαι [δεί] του βίου την αγωγήν=(τόν τρόπον), ώστε μήτε παρ’ ετέρων ονειδίζεσθαι μήτε αυτόν κατονειδίζειν ετέροις», λέγει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Αξιοσημείωτον ότι ο Προφήτης Ηλίας δεν ήτο μόνον ζηλωτής, αλλά και ο άνθρωπος Ηλίας. Και ως άνθρωπος, αναποφεύκτως υπέκειτο εις τους νόμους της φθοράς της ανθρωπίνης φύσεως. Διά τούτο, κατά τον ιερόν Χρυσόστομον, η αγαπητική πρόνοια του Θεού προλαμβάνει και ταπεινοί τον εκλεκτόν αυτού, διά να μην ταπεινώση αυτόν η ανθρωποκτόνος έπαρσις και οίησις: «εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος σατάν, ίνα με κολαφίζη, ίνα μη υπεραίρωμαι», (Β’ Κορ. 12, 7), λέγει ο θείος Παύλος.
Με άλλα λόγια η μεγάλη παρά Θεώ παρρησία, η θεοπτία, η θαυματουργική δύναμις και τα του Αγίου Πνεύματος κρείττονα χαρίσματα του ενδόξου Ηλία, οφείλονται κυρίως και πρωτίστως εις τον ένθεον ζήλον αυτού, τουτέστιν εις την αγαθήν της καρδίας αυτού διάθεσιν και προαίρεσιν. «Ζηλούτε δε τα χαρίσματα τα κρείττονα» (Α’ Κορ. 12,31), παραγγέλλει ο σοφός Παύλος. «Τούτο δε εστίν η προαίρεσις, αδούλωτον τι χρήμα και αυτεξούσιον, εν τη ελευθερία της διανοίας κείμενον», διδάσκει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης.
Οι θεόπνευστοι ούτοι λόγοι τόσον του σοφού Παύλου, όσον και του εγκρίτου θεοφόρου Πατρός ημών Γρηγορίου Νύσσης, επισημαίνουν την δύναμιν του ενθέου ζήλου και της θείας προαιρέσεως, η οποία δύναμις παρέχει την δυνατότητα εις κάθε άνθρωπον ζητούντα την ένωσιν μετά του Θεού εν Χριστώ και διά Χριστού να γίνη μιμητής της κατά Θεόν πολιτείας του Ηλιού. «Μόνον αξίως του Ευαγγελίου του Χριστού πολιτεύεσθε» (Φιλιπ. 1,27), κηρύττει ο θεσπέσιος Παύλος. Και ο υμνωδός αναφωνεί λέγων: «Ότε σύ, Προφήτα θεσπέσιε, τώ Θεώ δι’ αρετής, και πολιτείας ακραιφνούς, συνεκράθης παρ’ αυτού, την εξουσίαν ειληφώς, την κτίσιν, κατά γνώμην μετερρύθμισας, και πύλας, υετού θέλων απέκλεισας, και άνωθεν πύρ κατήγαγες, και δυσσεβείς κατηνάλωσας, ικέτευε, του σωθήναι τας ψυχάς ημών».
Ημείς δέ, αγαπητοί μου, οι τιμώντες την ιεράν αυτού μνήμην, ικετεύσωμεν αυτόν, ίνα τη μεσιτεία αυτού σύν ταις πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας αξιωθώμεν ουχί μόνον της αποκτήσεως των αρετών του θεσπεσίου Ηλία, αλλά και αυτής της θεωρίας τουτέστιν της θεοπτίας, την οποίαν επιφυλάσσει, ως λέγει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, η έξις, η απόκτησις των αρετών. Αμήν. Έτη πολλά και ειρηνικά».
Μετά την Θεία Λειτουργία ακολούθησε δεξίωση στην αίθουσα εκδηλώσεων και στο προαύλιο της Ιεράς Μονής και παρετέθη τράπεζα με τον Επιστάτη της Ιεράς Μονής, φιλόπονο και φίλεργο, μοναχό Αχίλλειο.
