Η αληθινή ουσία της Χριστουγεννιάτικης Νηστείας- Ένα Πνευματικό Ταξίδι 40 Ημερών
Του Κυριάκου Διαμαντόπουλου – ΙΕΡΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ
Η Νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή και ως Σαρανταήμερο, αποτελεί τη δεύτερη σε διάρκεια και σημασία νηστεία της Ορθοδοξίας, μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή του Πάσχα. Δεν είναι απλώς μια διατροφική αποχή, αλλά ένα πνευματικό ταξίδι 40 ημερών που προετοιμάζει τους πιστούς για τη μεγάλη εορτή της Γέννησης του Χριστού.
Διάρκεια και Έναρξη
Η νηστεία αυτή ξεκινά παραδοσιακά την 15η Νοεμβρίου, την επομένη της εορτής του Αποστόλου Φιλίππου (γι’ αυτό και σε ορισμένες περιοχές ονομάζεται και “Νηστεία του Αγίου Φιλίππου”), και ολοκληρώνεται την 24η Δεκεμβρίου, την παραμονή των Χριστουγέννων.
Αν και διαρκεί 40 ημέρες, είναι λιγότερο αυστηρή από τη Μεγάλη Σαρακοστή.
Οι Κανόνες της Νηστείας: Τι Επιτρέπεται και τι Απαγορεύεται
Καθ’ όλη τη διάρκεια της νηστείας, απαγορεύεται η κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, τυρί, γιαούρτι κλπ.) και αυγών.
Οι διατροφικοί κανόνες, ωστόσο, διακρίνονται σε περιόδους και εξαρτώνται από την ημέρα της εβδομάδας:
Από 15 Νοεμβρίου έως 17 Δεκεμβρίου:
- Επιτρέπεται η κατάλυση (κατανάλωση) ψαριού τα Σάββατα και τις Κυριακές.
- Επιτρέπεται η κατάλυση ελαίου (λαδιού) τις Τρίτες, Πέμπτες, Σάββατα και Κυριακές.
- Τις Τετάρτες και τις Παρασκευές τηρείται αυστηρή νηστεία χωρίς λάδι.
Εξαίρεση: Κατά την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), καταλύεται ψάρι, ανεξάρτητα από την ημέρα που πέφτει.
Από 18 έως 24 Δεκεμβρίου:
- Η νηστεία κορυφώνεται και γίνεται αυστηρότερη.
- Δεν καταλύεται ψάρι.
- Επιτρέπεται η κατάλυση ελαίου εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Παραμονή Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου):
- Τηρείται αυστηρή νηστεία (άνευ ελαίου), εκτός αν η ημέρα πέσει Σάββατο ή Κυριακή, οπότε καταλύεται λάδι.
Σημείωση: Νηστίσιμες τροφές θεωρούνται τα θαλασσινά (όπως όστρακα, χταπόδι, καλαμάρι), τα όσπρια, τα λαχανικά, οι καρποί και τα φρούτα.
Η Πνευματική Διάσταση της Νηστείας
Η Εκκλησία τονίζει πως η νηστεία δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην τροφή. Ο κύριος στόχος της είναι η πνευματική προετοιμασία και η κάθαρση της ψυχής.
- Πνευματική Άσκηση: Η περίοδος αυτή καλεί τους πιστούς σε μετάνοια, προσευχή, περισυλλογή και αποχή από κάθε αμαρτία.
- Αγάπη και Ελεημοσύνη: Η αποχή από τα υλικά αγαθά πρέπει να συνοδεύεται από την αύξηση της αγάπης προς τον συνάνθρωπο και την έμπρακτη ελεημοσύνη, καθώς η στέρηση του ενός μετατρέπεται σε προσφορά προς τον άλλο.
Η Νηστεία των Χριστουγέννων είναι μια ευκαιρία για τον πιστό να ετοιμάσει τον εαυτό του, ώστε να υποδεχθεί με ειρήνη ψυχής και καθαρή καρδιά το μέγα γεγονός της Θείας Γέννησης.
